AHMET ÜNAL
yasarnabinayir
YAŞAR NABİ NAYIR'IN HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ, ESERLERİ
Bir süre Ziraat ve Merkez Bankalarında (1929-1933) çalışan Yaşar Nabi, Hâkimiyet-i Milliye (Ulus) gazetesinde çevirmen ve yazar olarak görev yaptı (1934 - 1940). Daha sonra Türk Dil Kurumu'nda (1940 - 1943), Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda (1943 - 1946) çalıştı. 15 Temmuz 1933'te, Ankara'da Varlık Dergisini yayımlamaya başladı. Bir süre sonra dergiyi İstanbul`a taşıyan (1946) Nayır, Varlık Yayınevi'ni kurarak kendini tümüyle yayıncılığa verdi; binden fazla kitap yayımladı. Sadece çağdaş dünya edebiyatı örneklerine yer veren Cepdergisi'ni (29 sayı; Kasım 1966 - Mart 1969) ve Varlık Yıllıkları'nı (1960-1981 yılları arasında) çıkardı. 1981 yılında İstanbul'da öldü.
Nayır, Türk kültür yaşamına yaptığı katkılardan ötürü Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü'ne değer görüldü (1979). Ölümünün birinci yıldönümünde değerlendirme, İnceleme yazılarının yer aldığı Yaşar Nabi'ye Saygı adlı bir yapıt yayımlandı (1982).
Edebi Kişiliği
Yaşar Nabi, yazın dünyasına şiirle girdi. İlk şiirleri lise öğretmeni Ahmet Halit Yaşaroğlu'nun özendirmesiyle, onun çıkardığı çocuk dünyası dergisinde yayımlandı. Yazınsal nitelik kazanan şiirleri Servet-i Fünun'da çıktı (1926). Daha sonra Yeni Kitap (1927-1928), Hayat (1928), Muhit (1932 - 1933), Çığır (1933), Ülkü (1933) Gibi Yazın Dergilerinde De Yazan Yaşar Nabi, Altı Arkadaşıyla Birlikte (Cevdet Kudret, Ziya Osman, Vasfi Mahir, Sabri Esad, Mazhar Lütfü Ve Kenan Hulusi) Yedi Meşale adlı bir seçme şiirler kitabı çıkardı (1928), Bu ortak çalışma kısa süren "Yedi Meşaleciler" hareketini doğurdu.
Yaşar Nabi, sonraki yıllarda şiirden uzaklaştı; öykü, roman, oyun, deneme, eleştiri, gezi notu gibi çeşitli yazın dallarında ürünler verdi. Panait Istrati ve Balzac başta olmak üzere Fransızcadan çeviriler yaptı, derlemeler ve incelemeler hazırladı.
Eserleri:
Şiir: Yedi Meşale (Ortak Kitap; 1928), Kahramanlar (1929), Onar Mısra (1932), Kahramanlar (1970 - İlk iki kitaba "Mesafeler" adlı bölümün eklenmesiyle).
Roman: Bir Kadın Söylüyor (1931), Bir Kadın Söylüyor (1931), Adem Ve Havva (1932).
Öykü: Bu Da Bir Hikâyedir (1935), Sevi Çıkmazı (1935).
Oyun: Mete (1933), İnkılâp Çocukları (1933), Beş Devir (1933), Köyün Namusu (1933), Radyonofik Öyküler (1979).
Derleme: Genç Neslin En Güzel Hikâyeleri (1937), Türk Nesir Antolojisi (1952), Başlangıcından Bugüne Türk Şiiri (1968), Günümüz Türk Hikâyeleri (1977), vd.
Sözlük: Kılavuz Sözlük / Osmanlıca-Türkçe, Türkçe Osmanlıca (1961).
Biyografi: Ahmet Haşim (1952), Ömer Seyfettin (1952), Tevfik Fikret (1952), Homeros (1952), Molière (1953).
Makale - İnceleme: Balkanlar Ve Türklük (1936), Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (1937), Nereye Gidiyoruz (1948), yıllar boyunca (1959), Atatürkçülük Nedir? (1963), Atatürk Yolu (1966), Edebiyat Dünyamız (1971), Dost Mektupları (1972), Değişen Dünyamız (1973), Çağımıza Ters Düşenler (1975). |