ORHAN ŞAİK GÖKYAY (1902-1994)

16 Temmuz 1902´de Kastamonu İnebolu’da doğdu. 2 Aralık 1994´te İstanbul’da yaşamını yitirdi. Ortaöğrenimini Aydın ve Kastamonu´da tamamladı. 1922´de Ankara Muallim Mektebi´ni bitirdi. Bir süre ilkokul öğretmenliği yaptı. Ardından 1927´de Kastamonu Lisesi´nden, 1930´da İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü´nden diploma aldı. Çeşitli liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1939´da Ankara Musiki Muallim Mektebi´ne müdür olarak atandı.


1947-1951 arasında Galatasaray Lisesi´nde öğretmenlik, 1951-1954 arasında İngiltere´de öğrenci müfettişliği ve kültür ateşeliği yaptı. 1960-1962´de Londra Üniversitesi´nde Türk dili okutmanı olarak çalıştı. 1969´da İstanbul Eğitim Enstitüsü´ndeki edebiyat öğretmenliği görevinden emekliye ayrıldı. 1984´ten sonra Marmara ve Mimar Sinan üniversitelerinde divan edebiyatı dersleri verdi. Aruzla yazdığı ilk şiirleri Kastamonu’da yayınlanan "Açıksöz" dergisi ile Balıkesir’de kendisinin yayınladığı "Çağlayan" dergisinde çıktı. Ardından hece veznine döndü. Önceleri âşık tarzına uygun, çoğunlukla ulusal konuları işleyen lirik şiirler yazdı.


1940´lardan sonra edebiyat tarihi, folklor ve halk edebiyatı araştırmalarına yöneldi. Eski metinleri inceledi, eklediği notlarla birlikte sadeleştirilmiş basımlarını hazırladı. Kendi şiirlerini kitap olarak yayınlamadı. Yalnızca 5 şiirini İngilizce çevirileriyle birlikte Birkaç Şiir-Poems kitabında topladı.

Eserleri:

ŞİİR:

Birkaç Şiir-Poems (1976)


SADELEŞTİRME-DÜZENLEME:

Dede Korkut (1938) Bugünkü Dille Dede Korkut Masalları (1939) Dedem Korkudun Kitabı (1973) Katip Çelebi Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri (1957) Katip Çelebi’den Seçmeler (1938) Kabusnâme (1944, Mercimek Ahmed´in Keykâvus´undan çeviri) Eşkâl-i Zaman (1969, Ahmet Rasim´den) Ferah-Cerbe Fetihnâmesi (1975, Zekeriyazâde´den) Mevâ-idü´n Nefâis fi Kavaidi´l Mecâlis (Görgü ve Toplum Kuralları Üzerinde Ziyafet Sofraları) (2 cilt, 1978, Gelibolulu Mustafa Âli´den) Hâlâtü´l Kahire mine´l Adâti´-z Zâhire (1984)


ELEŞTİRİ:

Destursuz Bağa Girenler (1982)

ÖRNEK ŞİİR :


BU VATAN KİMİN

Bu vatan toprağın kara bağrında

Sıradağlar gibi duranlarındır.

Bir tarih boyunca onun uğrunda

Kendini tarihe verenlerindir.

Tutuşup kül olan ocaklarından,

Şahlanıp köpüren ırmaklarından,

Hudutta gaza bayraklarından

Alnına ışıklar vuranlarındır.

Ardına bakmadan yollara düşen

Şimşek gibi çakan, sel gibi coşan

Huduttan hududa yol bulup koşan,

Cepheden cepheyi soranlarındır.

İleri atılıp sellercesine

Göğsünden vurulup tam ercesine,

Bir gül bahçesine girercesine,

Şu kara toprağa girenlerindir.

Tarihin dilinden düşmez bu destan,

Nehirler gazidir, dağlar kahraman,

Her taşı yakut olan bu vatan,

Can verme sırrına erenlerindir.

Gökyay´ım ne yazsan ziyade değil

Bu sevgi bir kuru ifade değil,

Sencileyin hasmı rüyada değil

Topun namlusundan görenlerindir