FALİH RIFKI ATAY (1894-1971)
 

1894 yılında İstanbul’da doğan Falih Rıfkı Atay, Rehberi Tahsil Rüştiyesi’ni bitirdikten sonra Mercan İdadisi’nde öğrenimini tamamladı ve Darülfünun’un Edebiyat bölümünü bitirdi. Falih Rıfkı’nın ilk yazıları, Serveti Fünun dergisinin genç yazarlara ayrılan ek sayfalarında yayımlandı. Tecelli (1911) ve Kadın (1912) dergilerinde şiirleri çıktı.

1912'de Tanin gazetesinde düz yazıları yayımlanmaya başladı, İstanbul Mektupları ve Edirne mektupları gibi yazıları çıktı. 1913-1914 yıllarında Sadaret ve Dahiliye Nazırlığı kalemlerinde görev yaptı. Birinci Dünya Savaşında yedek subay olarak Suriye’ye gitti. Suriye ve Filistin’deki savaş anılarını Ateş ve Güneş adlı kitabında topladı. 1918 yılında Kazım Şinasi Dersan, Necmettin Sadık Sadak, Ali Naci Karacan ile birlikte Akşam Gazetesini çıkarmaya başladı. Bu gazetede Günün Fıkraları başlığı altında yazılar yazdı. Kurtuluş Savaşı mücadelesini destekleyen yazıları nedeniyle Kürt Mustafa Divanı Harbi’nde idam istemiyle yargılandı. 1922 yılında Bolu milletvekili olarak Büyük Millet Meclisi’ne girdi. Daha sonraki yıllarda ise Ankara Milletvekili olarak mecliste yer aldı. Milletvekilliği sırasında Hakimiyeti Milliye, Milliyet ve Ulus gazetelerinde başyazarlık yaptı.

Yeni Türk Alfabesinin hazırlanması ve uygulanması sırasında Dil Encümeninde görev aldı. Serbest Cumhuriyet Fırkası’na karşı etkili muhalefet yaptı. 1950 yılında Demokrat Parti’nin iktidara gelmesiyle, 1952 yılında Dünya Gazetesini kurarak muhalefet saflarında yerini aldı. Falih Rıfkı Atay, etkili anlatımı, sade ve temiz Türkçe’siyle Cumhuriyet döneminin usta kalemlerinden biri olmuştur. Günlük siyasi olayları ele alan başyazı ve makaleleri yanında Ulus ve Dünya gazetelerinde Pazar günleri yayımladığı haftalık yazılarında çok usta bir deneme ve söyleşi yazarı niteliği gösteriyordu. Edebiyat hayatı süresince Atatürk ilkelerinin savunuculuğunu yapmıştır.


Başlıca eserleri şunlardır:

Eski Saat (1933)

Niçin Kurtulmamak? (1953)

Çile (1955)

İnanç (1965)

Kurtuluş (1966)

Pazar Konuşmaları 1941-1950 (1966)

Bayrak (1970)

Ateş ve Güneş (1918)

Atatürk’ün Bana Anlattıkları (1955)

Mustafa Kemal’in Mütareke Defteri (1955)

Çankaya (1961)

Batış Yılları (1963)

Atatürk’ün Hatıraları: 1914-19 (1965)

Atatürk Ne İdi? (1968)

Faşist Roma, Kemalist Tiran, Kaybolmuş Makedonya (1930)

Deniz Aşırı (1931)

Yeni Rusya (1931)

Moskova-Roma (1932)

Bizim Akdeniz (1934)

Taymir Kıyılarında (1934)

Tuna Kıyıları (1938)

Hind (1944)

Yolcu Defteri (1946),

Atatürkçülük Nedir? (1966)

Roman (1932)

Zeytindağı (1964)