AHMET ÜNAL
keremileasli
KEREM İLE ASLI Sevgili insanlık ile yaşıttır. Hatta sevgilinin adı, şekli, özellikleri bilinmeyen bir el tarafından belirlenmiş ve insanlığa sunulmuştur. Ona kavuşmak ya da ele geçirmek söz konusu değildir. Asıl mesele de zaten aşkın nasıl yaşandığı ve âşığın bunu nasıl ifade ettiğidir. İşte meselenin burası bizi ilgilendiren tarafıdır. Çünkü edebiyatın konusu burada başlıyor.
Özellikle divan edebiyatında bu özellik en bariz şekilde yaşatılır. Tabi ki bu mesele sadece divan edebiyatına has bir özellik değildir. Zira aynı temayı edebiyatın diğer sahaları da işlerler. İşte bu çalışmada edebiyatı var eden amillerin başında gelen ve herkesi ardında koşturan sevgilinin, değişen, değişmeyen hatta değiştirilemeyen özelliklerinin, Kerem ile Aslı Hikâyesi’nden hareketle bir de Kerem tarafından nasıl dile getirildiği tespit edilmeye çalışılacaktır. Hareket noktası Kerem’in sazından çıkan türküler olacaktır. Âşık olunan sevgilinin bu türkülerde nasıl vasıflandırıldığı üzerinde durulacak ve edebiyatın diğer sahalarında da geçen sevgili tasvirlerine atıfta bulunulup özellikler açısından benzer ve farklı yanlar ifade edilecektir. Abstract The beloved is the same age with mankind. Even a name, the features and property of beloved had defined by hidden hands and introduced to the humanity. To reach or achieve her is impossible. Exactly the main question consists in suffering love and way of expression these senses by lover. This side of question interests us. Because a topic of literature begins from this question. Particularly these properties are clearly reflected in divan literature. Certainly, these features are not habitual only divan literature and of course, they belong to other branches of literature too. In this paper we shall investigate the features of belowed, who is standing at the beginning of all things and makes all follow her, changeable, unchangeable even steady properties of the belowed, we’ll proceed from destan Kerem and Aslı and define how Kerem had reflected his lover. Our originate is Kerem’s song, his türkü and saz and we’ll try to show the common and different features the praises of lover’s sings. Key Words: Minstrel Story, Kerem, Aslı, Beloved, Lover.
Bu aşk hikayesinin Aşık Kerem ya da Kerem Dede diye anılan Azerbaycan yöresi halk şairinin aşk serüvenini konu eden şiirleri halk arasında yayıldıktan sonra adı bilinmeyen halk hikayecileri tarafından bu şiirler çerçevesinde oluşturulduğu ileri sürülür .( XVII. yy. ) İsfahan Padişahı'nın oğlu Kerem keşiş kızı Aslı'ya gönül verir .Ancak din ayrılığı yüzünden onunla evlenmesi mümkün olmaz . İlden ile göçen keşişle kızı Aslı'nın ardından uzun yolculuklar yapan delikanlı Halep Paşası'nın emri üzerine Aslı'yla evlendirilir .Ancak düğün gecesi keşişin kızına giydirdiği gömleğin düğmeleri bir türlü çözülmeyince Kerem ah edip yanarak ölür . Onun külleri arasında kalmış kıvılcımla Aslı'da saçlarından tutuşup can verir . Hikaye boyunca Kerem arkadaşı Sofu'yla birlikte uzun yollar aşar . Anadolu'nun birçok yerini gezer ,Hanlarda kahvelerde şiirler söyler ,yollara , dağlara , akarsulara, hayvanlara Aslı'ya benzettiği güzellere şiirler söyleyerek derdini anlatır .Aslı'yı yakından görebilmek için kızın annesine bütün dişlerini çektirir . Hikayeye olağanüstü ögeler de karışmıştır .İki sevgilinin doğumları bir dervişin verdiği sihirli elmayla olmuştur .Zorda kalan Kerem'i Hızır kurtarır .Dağlar ırmaklar o şiir söyleyince geçit verir .
Sevgilisine kavuşma yolunda çileler çeken ve onun uğrunda yanan Kerem , modern edebiyatta bir ülküye bağlanıp can verebilen kahramanın simgesi sayılmıştır . |
|
|